Ορισμός
- «Πολιτικοκοινωνικό σύστημα της άκρας δεξιάς, με έντονα αυταρχικό και εθνικιστικό χαρακτήρα, που καταργεί τον κοινοβουλευτισμό και τη δημοκρατία και βασίζεται στο μονοκομματισμό και στον ολοκληρωτισμό», (Πύλη για την ελληνική γλώσσα)
Ο Ρόμπερτ Πάξτον (ιστορικός) στο δοκίμιο του «Η ανατομία του φασισμού» γράφει οτι ο φασισμός είναι (Δ. Αγγελίδης, Ελευθεροτυπία):
Σύμφωνα με τον Εμίλιο Τζεντίλε (ιστορικός), από το απόσπασμα του βιβλίου του «Φασισμός, Ιστορία και Ερμηνεία», φασισμός είναι (Red NoteBook):«μια μορφή πολιτικής συμπεριφοράς που χαρακτηρίζεται από μονομανή ενασχόληση με την κοινωνική παρακμή, την ταπείνωση ή τον κατατρεγμό και από μιαν αντισταθμιστική προσήλωση στην ενότητα, στην ενεργητικότητα και στον εξαγνισμό. Στο πλαίσιο, λοιπόν, αυτής της στάσης, ένα κόμμα μαζικής απήχησης που αποτελείται από αφοσιωμένους εθνικιστές ακτιβιστές, οι οποίοι βρίσκονται σε ταραχώδη αλλά αποτελεσματική συνεργασία με παραδοσιακές ελίτ, εγκαταλείπει τις δημοκρατικές ελευθερίες και, χωρίς ηθικούς ή νομικούς περιορισμούς, επιδιώκει να πραγματοποιήσει εσωτερικές εκκαθαρίσεις και να επεκταθεί εξωτερικά».
1. Ένα μαζικό κίνημα διαταξικής συνεργασίας, στα διοικητικά στελέχη του οποίου όμως, καθώς και στη μεγάλη μάζα των οπαδών του, υπερισχύουν νέοι που ανήκουν κυρίως στις μεσαίες τάξεις, στην πλειονότητά τους αναλαμβάνοντας για πρώτη φορά πολιτική δράση, οργανωμένοι στην πρωτοεμφανιζόμενη και άγνωστη ως τότε (σ.σ.: στο Μεσοπόλεμο) μορφή του «κόμματος-πολιτοφυλακή». Ένα κίνημα που δεν βασίζει την ταυτότητά του στην κοινωνική ιεραρχία και την ταξική προέλευση, αλλά στην αρχή της συντροφικότητας. Που θεωρεί ότι είναι επιφορτισμένο με μια αποστολή εθνικής αναγέννησης, ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση πολέμου εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων, και που επιδιώκει να κατακτήσει το μονοπώλιο της πολιτικής εξουσίας χρησιμοποιώντας την τρομοκρατία, την κοινοβουλευτική τακτική και το συμβιβασμό με τις κυρίαρχες δυνάμεις, με σκοπό να δημιουργήσει ένα νέο καθεστώς καταστρέφοντας την κοινοβουλευτική δημοκρατία.
2. Μια κουλτούρα που είναι θεμελιωμένη στη σκέψη που βασίζεται σε μύθους, και στην αντίληψη της ζωής που συνδυάζει τραγικότητα και ακτιβισμό (μιας ζωής όμως που γίνεται αντιληπτή ως εκδήλωση της επιθυμίας για εξουσία), στο μύθο της νεότητας ως πρωταγωνιστή της ιστορίας και στη στρατιωτικοποίηση της πολιτικής ως μοντέλο ζωής και συλλογικής οργάνωσης.
3. Μια ιδεολογία με χαρακτήρα αντι-ιδεολογικό και πραγματιστικό, που προβάλλει ως αντι-υλιστική, αντι-ατομιστική, αντι-φιλελεύθερη, αντι-δημοκρατική, αντι-μαρξιστική, με λαϊκίστικες και αντικαπιταλιστικές τάσεις. Μια ιδεολογία εκφρασμένη περισσότερο αισθητικά παρά θεωρητικά, μέσω ενός νέου πολιτικού ύφους και μέσω μύθων, τελετουργιών και συμβόλων μιας λαϊκής θρησκείας που ιδρύθηκε σε συνδυασμό με τη διαδικασία διαπαιδαγώγησης, κοινωνικοποίησης και φιντεϊστικής ολοκλήρωσης των μαζών μέσω της δημιουργίας ενός «Νέου Ανθρώπου».
4. Μια ολοκληρωτική αντίληψη της υπεροχής της πολιτικής ως καθολικής εμπειρίας και συνεχούς επανάστασης, για την πραγματοποίηση, μέσω του ολοκληρωτικού Κράτους, της συγχώνευσης του ατόμου και των μαζών στην μυστική κοινότητα του έθνους (εθνική και ηθική κοινότητα) υιοθετώντας μέτρα διάκρισης και δίωξης εναντίον εκείνων που θεωρείται ότι δεν ανήκουν σε αυτή την κοινότητα γιατί είναι εχθροί του καθεστώτος ή γιατί ανήκουν σε φυλές που θεωρούνται κατώτερες ή σε κάθε περίπτωση επικίνδυνες για την ακεραιότητα του έθνους.
5. Μια ηθική του αστού της πόλης βασισμένη στην απόλυτη υποταγή των πολιτών στο Κράτος, στην πλήρη αφοσίωση του ατόμου στην εθνική κοινότητα, στην πειθαρχία, στον ανδρισμό, στη συντροφικότητα και στο πολεμικό πνεύμα.
6. Ένας αστυνομικός μηχανισμός που προλαμβάνει, ελέγχει και καταστέλλει κάθε μορφή διαφωνίας ή αμφισβήτησης με τη συνδρομή της οργανωμένης τρομοκρατίας.
7. Ένα μοναδικό κόμμα που έχει ως στόχο να εξασφαλίζει, μέσω μιας δικής του πολιτοφυλακής, την ένοπλη άμυνα του καθεστώτος (το οποίο γίνεται κατανοητό ως το σύνολο των νέων δημόσιων ιδρυμάτων που δημιουργήθηκαν από το επαναστατικό κίνημα)• να επιτηρεί την επιλογή των νέων διευθυντικών στελεχών και το σχηματισμό της «διοικητικής αριστοκρατίας»• να οργανώνει τις μάζες στο ολοκληρωτικό Κράτος, εμπλέκοντάς τες σε μια εκπαιδευτική διαδικασία συνεχούς συναισθηματικής και φιντεϊστικής κινητοποίησης• να ενεργεί στο εσωτερικό του καθεστώτος ως όργανο της «συνεχούς επανάστασης» για την πραγματοποίηση του μύθου του ολοκληρωτικού Κράτους στο επίπεδο των θεσμών, της κοινωνίας, της νοοτροπίας και των εθίμων.
8. Ένα πολιτικό σύστημα βασισμένο στη συμβίωση κόμματος και Κράτους, που είναι οργανωμένο σύμφωνα με μια ιεραρχία λειτουργιών, η οποία καθορίζεται από ψηλά υπό την επίβλεψη του «αρχηγού». Ένα αρχηγός που περιβάλλεται από μια «χαρισματική αγιοσύνη», ο οποίος διατάζει, διευθύνει και συντονίζει τις δραστηριότητες του κόμματος, του καθεστώτος και του Κράτους, και ενεργεί ως ύψιστος και αδιαμφισβήτητος κριτής στις συγκρούσεις μεταξύ των ηγετικών στελεχών του καθεστώτος.
9. Μια κορπορατιστική οργάνωση της οικονομίας, που καταργεί τις συνδικαλιστικές ελευθερίες, διευρύνει τη σφαίρα παρέμβασης του Κράτους και επιδιώκει να εξασφαλίσει, σύμφωνα με τις τεχνοκρατικές και συναδελφικές αρχές, τη συνεργασία των παραγωγικών τάξεων κάτω από τον έλεγχο του καθεστώτος, με στόχο πάντα την απόκτηση περισσότερης εξουσίας, διατηρώντας όμως την ατομική ιδιοκτησία και το διαχωρισμό των τάξεων.
10. Μια εξωτερική πολιτική με ιμπεριαλιστικούς στόχους που αποβλέπει στην απόκτηση εξουσίας και σε εθνικά μεγαλεία με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός νέου πολιτισμού.
Ο Στάλνεϊ Πέιν (καθηγητής ιστορίας) στο βιβλίο του «Η Ιστορία του Φασισμού» γράφει (Γ.Πετρόπουλος, 24 Γράμματα):
«ο όρος φασισμός παραμένει ίσως ο πιο ασαφής από τους σημαντικούς πολιτικούς όρους. Αυτό ίσως πηγάζει από το γεγονός ότι η λέξη καθεαυτή δεν περιέχει μια σαφή πολιτική αναφορά (ακόμα και αφηρημένη), όπως συμβαίνει με τη δημοκρατία, το φιλελευθερισμό, το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό… Επιπλέον, ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί περισσότερο από τους αντιπάλους του παρά από τους υποστηρικτές του, και οι πρώτοι υπήρξαν υπεύθυνοι για τη γενίκευση του επιθέτου σε διεθνές επίπεδο ήδη από το 1923»Σε άλλο σημείο της μελέτης του υποστηρίζει οτι (Γ.Πετρόπουλος, 24 Γράμματα):
«ήταν ένα κοσμοϊστορικής σημασίας ευρωπαϊκό κίνημα των αρχών του 20ού αιώνα, ιδιαίτερα πολύπλοκο, που πυροδοτήθηκε από τις καινούργιες ιδέες και τις αξίες της πολιτισμικής κρίσης του fin de siecle και της ιδεολογίας του υπερεθνικισμού. Ο φασισμός πρέσβευε συγκεκριμένα πολιτικά και κοινωνικά δόγματα και οικονομικές προσεγγίσεις, αλλά οι τελευταίες δεν πήγαζαν από κάπου και δε συνιστούσαν ένα απόλυτα διακριτό καινούργιο οικονομικό δείγμα. Τα φασιστικά κινήματα διέφεραν αρκετά μεταξύ τους περισσότερο απ’ ό,τι τα διαφορετικά εθνικά κινήματα μέσα σε άλλα πολιτικά συστήματα. Ο φασισμός δεν ήταν φορέας καμιάς άλλης δύναμης, τάξης ή συμφερόντων ούτε η άλλη αντανάκλαση κάποιας κοινωνικής τάξης, αλλά προϊόν ενός πλέγματος ιστορικών, πολιτικών, εθνικών και πολιτισμικών συνθηκών, οι οποίες μπορούν να διασαφηνιστούν και να οριστούν. Πάνω απ’ όλα ο φασισμός ήταν η πιο επαναστατική μορφή εθνικισμού στην Ευρώπη εκείνη την ιστορική περίοδο»,Ο ιστορικός του φασισμού Gioacchino Volpe στο βιβλίο του «Ιστορία του Φασιστικού Κινήματος», γράφει ότι οτι φασιστικό κίνημα δεν είχε σημειώσει μεγάλη πρόοδο στα μεγάλα αστικά κέντρα άλλα βρήκε διέξοσο στην ύπαιθρο. Έθετε στο κέντρο την αστική τάξη και κυρίως τα κατώτερα και μεσαία στρώματα της αστικής τάξης. Αλλά και ο Έλληνας απολογητής του φασισμού Γεώργιος Β. Πάμπουκας υποστηρίζει ότι ο φασισμός στηρίζεται στην αστική τάξη. (Γ.Πετρόπουλος, 24 Γράμματα)
Πηγές:
- Βικιπαίδεια: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
- Πύλη για την ελληνική γλώσσα: http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CF%86%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82+&dq=
- 24 Γράμματα Πολιτισμου: http://www.24grammata.com/?p=4275
- Ελευθεροτυπία: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=216333
- Red NoteBook: http://rnbnet.gr/details.php?id=5498
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου